پمپ کفکش و لجن کش از انواع پمپ‌های غوطه‌‌ور سانتریفیوژ می‌باشند که در صنایع به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند.
جهت پمپاژ آب تمیز از پمپ آب کفکش و جهت پمپاژ آب‌های آلوده از پمپ آب لجنکش استفاده میشود.
پمپ کفکش چیست؟
پمپ کفکش چیست؟
این پمپ از نظر ساختاری مانند توربین‌های عمودی بوده و اساساً با یک موتور الکتریکی کار می‌کند. پمپ کفکش انرژی جنبشی سیال را افزایش داده و باعث تمیزی آب استخر میشود. البته اساس کار این پمپ همان لجن کشی است اما با پمپ لجن کش کاملاً متفاوت می‌باشد. این پمپ یک پمپ گریز از مرکز شناخته میشود و همراه شفت عمودی فشار را کنترل می‌کند.
در این پمپ از آب‌بندی مکانیکی برای جلوگیری از نشتی آب استفاده میشود. در غیر این صورت با نشتی آب به سمت الکتروموتور این پمپ دردسرهای زیادی اتفاق می‌افتد.
پمپ لجنکش چیست؟
پمپ لجنکش در واقع یک پمپ سانتریفیوژ یا همان گریز از مرکز است. قبل از اختراع این پمپ، فضولات از طریق لوله‌های تعبیه شده از سازه خارج می‌شدند که دردسرهای زیادی نیز به همراه داشت. به دلیل نبود فشار مناسب این فضولات به مکان‌های نادرست ریخته می‌شد. این نوع پمپ‌ها داخل سازه تعبیه شده و قابل رؤیت نیستند.
نحوه‌ی عملکرد
اساس کار این پمپ‌ها به این صورت است که، یک موتور الکتریکی، پمپ را به حرکت در می‌آورد و انرژی جنبشی سیال را افزایش می‌دهد.
کفکش‌ها شامل یک پمپ گریز از مرکز به همراه شفت عمودی می‌باشد که فشار سیال خروجی به چرخش پروانه‌ها وابسته است.
در پمپ‌های آب کفکش موتور به پروانه‌ای که داخل یک محفظه قرار دارد، متصل است و با ورود مایعات به داخل پمپ، پروانه‌ها شروع به چرخش کرده و ماده سیال را حرکت می‌دهند و باعث تخلیه آن می‌شوند.
تقسیم‌بندی
این پمپ‌ها بسته به نوع کاربری و سیال مورد پمپاژ به روش‌های متفاوتی تقسیم‌بندی می‌شوند.
- از لحاظ برق مصرفی به دو نوع تک‌فاز و سه‌فاز تقسیم‌بندی می‌شوند.
- از لحاظ سطح کنترل آب به دو نوع ساده و فلوتردار تقسیم‌بندی می‌شوند.
- از لحاظ نحوه خنک کاری به دو نوع آب خنک و روغن خنک تقسیم بندی می‌شوند.
- در بازار به دو نوع آب از بغل و آب از بالا تقسیم‌بندی می‌شوند.
- از لحاظ قرارگیری پروانه‌ها، به دو نوع پروانه‌ی بسته و پروانه‌ی نیمه‌باز تقسیم‌بندی می‌شوند.
- در کارخانه‌ها به دو شکل خازن داخل و خازن بیرون ساخته می‌شوند.
اجزاء اصلی
- پروانه
- موتور
- محور
- حلزون
- درزگیر مکانیکی
- کابل و ملحقات
نوع جنس
کفکش با توجه به نوع کاربرد و سیال مورد پمپاژ، از مواد مختلفی ساخته می شود.
- چدن
- استیل
- آلومینیوم
- تکنو پلیمر
- اسکوبایی
[quote]
جنس کفکش باید با توجه به موارد کاربرد انتخاب گردد.به عنوان مثال در مواردی که از الکل و اسید و … استفاده میشود نباید از کفکش با جنس چدن استفاده شود، زیرا باعث خوردگی و آسیب دیدگی پمپ میشود.
[/quote]
جنس پروانه
- چدن
- برنج
- استیل
- تکنو پلیمر
- نوریل (پلاستیک فشرده)
کاربرد کف کش
- کف شکنی
- پمپاژ آب صاف
- پمپ آب خانگی
- پمپاژ آب گل‌آلود
- صنایع کشاورزی
- صنایع چرم‌سازی
- صنایع ساختمانی
- مصارف آب شرب
- فواره‌ی حوضچه‌ها
- صنایع کاغذ و چوب
- پمپ کفکش چاه آب
- پمپاژ فاضلاب‌های فعال
- آبیاری باغ‌ها و گلخانه‌ها
- تخلیه‌ی پس آب‌های باران
- حوضچه‌های پرورش ماهی
- تخلیه لجن‌های مخلوط با آب
- تخلیه چاه‌ها توسط شرکت‌ها
- تخلیه مایع‌های دارای هوا و گاز
- انتقال آب از مخازن و استخرها
- انتقال آب از مخازن آبیاری کشاورزی
- لجن‌کشی استخرها، چاه‌ها و مخازن
- انتقال آب یا سیالات در صنایع غذایی
- لجن‌کشی فاضلاب‌هایی با الیاف بلند
- تخلیه پساب‌های فاضلاب با غلظت کم
- پمپاژ آب تمیز از مخازن یا آب‌های زیر زمینی
- انتقال سیالات مختلف در صنایع غذایی و دارویی
مزایای پمپ آب کفکش
- بسیار کار آمد
- ظرفیت بالا
- هزینه تعمیر و نگهداری پایین
معایب پمپ آب کفکش
- با توجه به اینکه تلرانس پروانه‌ها پایین است، از این پمپ‌ها فقط می‌توان در آب‌های تمیز و بدون آلودگی یا لجن استفاده کرد.
- این نوع پمپ‌ها به وسیله‌ی آب خنک می‌شوند، بنابراین باید در چاه‌هایی نصب گردند که در آن غرق شوند.
- خشک کار کردن پمپ آب کفکش موجب سوختن موتور آن می‌گردد. بنابراین نیازمند کنترل سطح آب است.
فلوتر یا کنترل سطح
پمپ‌های کفکش برای خنک کردن موتور خود، از آب استفاده می‌کنند. بنابراین قبل از نصب آن، محل مورد نظر باید پر از آب باشد. کاهش جریان آب و بیرون ماندن کفکش از آب، سبب از کار افتادن موتور پمپ می‌گردد. به همین جهت برای کنترل سطح سیال و جلوگیری از کارکرد بیش از حد موتور پمپ، باید از یک فلوتر یا کنترل سطح استفاده شود.
کنترل سطح، قطعه‌ای مکانیکی و برقی است که به تابلو فرمان مرکزی وصل میشود و از دو الکترود تشکیل شده که اولی در پایین‌ترین سطح چاه و در نزدیک پمپ آب کفکش و دومی در سطحی بالاتر قرار می‌گیرد و زمانی که سطح سیال به الکترود بالایی برسد پمپ شروع به فعالیت می‌کند و هنگامی که سطح سیال به الکترود پایین برسد پمپ آب خاموش می‌گردد.
کنترل سطح‌ها از یک میله فلزی جهت کنترل سطح سیال استفاده می‌کنند که این الکترود به دلیل چسبیدن و رسوب ذرات باید هر چند وقت یکبار، رسوب زدایی شوند تا عملکرد بهتر و مفیدتری داشته باشند.
کارکرد کفکش فلوتردار
نحوه کارکرد کف کش فلوتردار اینگونه است که هنگام پایین آمدن آب از سطح ورودی پمپ، از فلوتر، فرمان قطع کف کش به پمپ ارسال میشود و از سوختن پمپ هنگام کار در مخازن و یا چاه‌های با سطح آب پایین تر از پمپ، جلوگیری میشود.
در واقع وظیفه‌ی فلوتر قطع و وصل جریان برق می‌باشد. به عبارت ساده‌تر، هنگامی که سطح آب پایین می‌آید به فرمان فلوتر، جریان برق قطع شده و پمپ از کار می‌ایستد و هنگامی که سطح آب بالاتر از پمپ بیاید به فرمان فلوتر جریان برق بار دیگر وصل میشود و پمپ مجددا شروع به کار می‌کند.
تفاوت پمپ کفکش و لجن کش
کفکش و لجن کش در مواردی از قبیل نوع سیالی که پمپاژ می‌کنند، تعداد پروانه، نوع موتور، نوع کاربری، توان موتور و دهانه ورودی و خروجی باهم تفاوت دارند که در ذیل به آن می‌پردازیم.
تفاوت کفکش و لجن کش در پمپاژ نوع سیال
اولین و مهم‌ترین تفاوت این دو پمپ در نوع سیالی است که جابه جا می‌کنند، برای مثال پمپ کفکش مناسب سیالات تمیز و آب‌های آلوده به همراه ذرات درشت مناسب است اما با استفاده از پمپ لجن کش سیالاتی مثل فاضلابی، استخرهای پرورش ماهی، لجن کف استخر و غیره را می‌توان پمپاژ کرد. پمپ کفکش برای تمیز کردن آب‌های آلوده نیاز به فیلتر استرینر دارد اما پمپ لجن کش فاقد استرینر می‌باشد.
از پمپ کفکش برای انتقال آب آلوده فاقد ذرات درشت یا آب تمیز استفاده میشود و دارای صافی یا استرینر می‌باشد. در حالی که از پمپ لجن کش برای انتقال آب آلوده با ذرات درشت استفاده میشود.
تفاوت کفکش و لجن کش در تعداد پروانه
در پمپ کفکش از پروانه‌های بسته یا نیمه باز استفاده میشود در صورتی که باید پمپ لجن کش از پروانه‌های باز استفاده می‌کنند. مدل دیگری هم وجود دارد که معمولاً در پمپ‌های لجن کش تعبیه می‌شوند و این نوع پروانه‌ها به پروانه‌های کانالی معروف می‌باشد. در صورتی از پروانه‌های کانالی استفاده می‌کنند که سیال بسیار سنگین باشد.
نه تنها پمپ کفکش و لجنکش در مدل پروانه کاملاً با یکدیگر متفاوت هستند بلکه در تعداد پروانه نیز تفاوت‌هایی دارند. در پمپ کفکش دو پارامتر سرعت انتقال و پرتاب به بالا از باقی پارامترها مهم‌تر بوده است و با توجه به این دو پارامتر باید پروانه انتخاب شود. هیچ کس از پمپ لجنکش نمی‌خواهد که سیال را به نقاط بسیار مرتفع بفرستد و هدف اصلی خالی کردن چاه و استخر از آلودگی است.
پمپ کفکش برعکس پمپ لجن کش برای انتقال آب خانگی در نقاط بسیار بالا استفاده میشود. به همین دلیل پمپ کفکش انواع مختلفی داشته و معمولاً از تک پروانه ساخته میشود. قیمت پمپ کفکش تقریبا با توجه به کاری که انجام می‌دهد خیلی مناسب است.
تفاوت کفکش و لجن کش در در نوع موتور
یکی از تفاوت‌های دیگر که باید به آن توجه کنید، نوع موتور آن‌ها است. در کل شما باید با دو موتور خشک و مستغرق آشنا شوید. به طور کلی موتور این دوتا یا توانایی شناور شدن در آب را دارد که به آن مستغرق می‌گویند یا اینکه فاقد این توانایی هستند که به آن موتور خشک می‌گویند. پمپ‌های کفکش باید مستغرق یا شناور باشند یعنی به هیچ عنوان نباید از موتور خشک استفاده کنند اما لجن کش‌ها از هر دو موتور خشک و شناور استفاده می‌کنند.
البته استفاده از لجنکش‌های شناور بسیار بهتر است، چون قدرت مکش بالاتری داشته و پساپ‌ها را به طور مستقیم وارد پمپ می‌کند. قیمت پمپ آب به نوع و پارامترهای مختلفی بستگی دارد، به همین دلیل نمی‌توان قیمت این نوع پمپ را به طور دقیق گفت.
تفاوت کفکش و لجن کش در نوع کاربری
پمپ کفکش دقیقاً مشابه پمپ خانگی کار می‌کند و از کاربرد آن می‌توانیم به مواردی مثل تأمین آب ساختمان‌ها، آبیاری باغات، استفاده در امور کشاورزی، کشیدن آب از چاه، انتقال آب از مخزن و غیره اشاره کنیم. پمپ لجن کش بیشتر برای انتقال فاضلاب، پساب، مایعات عفونی بیمارستان، تصفیه خانه‌ها و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کفکش تفاوت زیادی با پمپ آب‌های خانگی نداشته و برای همین به راحتی می‌توانید با عملکرد آن آشنا شوید. تنها تفاوت پمپ کفکش در شکل ظاهر و نوع موتور آن‌ها است. یعنی نوع موتور و ظاهر پمپ کفکش نسبت به پمپ‌های خانگی دیگر متفاوت بوده است. به همین دلیل در قیمت نیز با یکدیگر کاملاً فرق دارند. برای مثال قیمت پمپ سیرکولاتور با قیمت پمپ کفکش کاملاً متفاوت بوده است.
تفاوت کفکش و لجن کش در توان موتور
پرتاب کردن و انتقال پساب و لجن که جرم بیشتری دارند، بسیار سخت‌تر خواهد بود در نتیجه برای این کار باید موتوری با توان بالا در پمپ لجن کش تعبیه شود. پرتاب کردن یا انتقال آب تمیز به بالا کار زیاد سختی نیست در نتیجه به موتور با توان متوسط نیاز است. شاید برایتان سؤال شود که چگونه از توان موتورهای پمپ‌ها باخبر شویم؟
در جواب این سؤال باید گفت هر محصول دارای برچسب یا پلاک اطلاعات بوده و شما با خواندن آن می‌توانید به توان موتور و دیگر مشخصات دستگاه پی ببرید.
معمولاً توان موتور با اسب بخار و علامت اختصاصی HP نمایش داده میشود. البته برای اینکه بتوانید مشخصات کامل روی پلاک دستگاه را متوجه شوید باید از یک کارشناس خبره کمک بگیرید تا بتواند این مشخصات را برای شما تحلیل کند.
تفاوت کفکش و لجن کش در در دهانه ورودی و خروجی
دهانه ورودی و خروجی ابن دو با هم متفاوت است. به دلیل تفاوت در تعداد و توان موتور در این دو مدل پمپ، دهانه ورودی و خروجی متفاوتی نیز داشته‌اند. برای مثال دهانه ورودی پمپ‌های کفکش معمول در زیر یا کنار پمپ و دهانه خارجی آن‌ها در قسمت بالای پمپ طراحی و تعبیه شده‌اند. در صورتی که این مسئله در پمپ‌های لجن کش کمی متفاوت‌تر بوده است.
برای مثال دهانه ورودی پمپ لجن کش در زیر دستگاه یا کنار آن و دهانه خروجی در همان قسمت زیر دستگاه طراحی و تعبیه شده است. تفاوت در جای دهانه‌ها معمولاً به تفاوت در تعداد و نوع پروانه‌ها بر می‌گردد. دلیل تعبیه دهانه خروجی در زیر دستگاه این است که، به دلیل غلظت و نوع سیال اگر موادی گیر کند به راحتی می‌توان در پایین دستگاه آن را درآورد.
معیارهای انتخاب کفکش مناسب
برای انتخاب یک پمپ مناسب، باید به کاربرد آن و نوع چاه توجه شود.
معیارهای انتخاب کفکش، وابسته به کاربرد آن و نوع چاهی که استفاده میشود، بنابراین انتخاب باید براساس، ظرفیت پمپ و پمپاژ آن از چاه باشد.
در پمپ آب کفکش، باید حداکثر عمق غوطه‌وری در نظر گرفته شود، زیرا اگر پمپی زیر حداقل ارتفاع کار کند برق زیادی مصرف کرده و در نهایت از کار می‌افتد.
پمپ‌های با ارتفاع پنج متر به پمپ آبنما معروف هستند و سایزهای متفاوتی بر حسب اینچ دارند.
[quote]
مفهوم هد: ارتفاع پمپاژ مایع
مفهوم دبی: مقدار آبدهی پمپ از قسمت خروجی
[/quote]